Talat Halman

Zarifti. Nezaket timsaliydi. Hümanistti. Cömertti. Alçakgönüllüydü. İyi bir dinleyendi. Rafine bir akademisyendi. Her anlamda elit bir Hocaydı. Çocuk gibi şaşarak öğrenendi. ‘Enthusiastic’ bir öğretendi. İnterdisipliner olmanın kadrine eren ve bunu genç nesillere aşılayan, bilim adamı olmaktan öte âlim olmanın ehemmiyetini beynime kazıyan yüce şahsiyetti.. Oraya gelinceye değin sizi çok özleyeceğim Sayın Halman Hocam.
Faruk Bülbül - BF (2002)

Talat hocayı 1984 yılından beri tanıyorum. Özellikle Philadelphia'da düzenlediği seminerlerden çok şeyler öğrendim. 30 sene önce bize şu dizeyi yorumlamıştı: Baki kalan bu kubbede bir hoş sada imiş...
Allah rahmet eylesin...

Acimiz cok buyuk..
Biz muhtesem bir insani yitirmis olmanin yani sira DEDEMIZI kaybettik. Tipki masallardaki gibi nur yuzlu, as sacli bilge bir dedeydi bizim icin. Bizim icin ve cocuklarimiz icin..
Derin bir aci buyuk bir bosluk icerisindeyiz. Yeri hic bir sekilde doldurulamayacak.

Gecen yaz izin formumu imzalarken `Hocam siz hic tatil yapmayacak misiniz ? ` dedigimde..

Öldüğüm gün tatile çıkmış sayılırım.. demişti.
Bizi acılar içinde bıraktınız ama size iyi tatiller hocam...
Mekanınız cennet, ruhunuz şad olsun...

En derin saygılarımla..

Çok değerli hocamızın söyleşilerinde bulunmuş ve kendisiyle tanışma fırsatı yakalamıştım. Televizyon programlarındaki sohbetlerini de büyük bir keyifle izlemiştim. Çok engin bilgisi ve çok yönlü kişiliğiyle dünyanın tanıdığı, saygı duyduğu çok değerli bir insandı.. Allah rahmet eylesin...

Çok saygıdeğer ve kıymetli Talat Halman hocamızı kaybetmenin üzüntüsünü yaşıyoruz.
Allah'tan rahmet diliyorum.

Kederli ailesine ve dostlarına başsağlığı ve sabırlar diliyorum.

Professor Talat Halman – better known to us simply as Talat Bey - was a visionary man:

Talat Bey imagined a world in which all girls and boys, everywhere, would survive, enjoy a decent standard of living, and develop to their full potential, protected from all kinds of violence and abuse, even in emergency situations.

He believed in a world in which the best interests of the child would come first, and in which adults would take children’s views into account.

So together with those few people all around the world who shared his energy and his unshakable belief, he helped to make the Convention on the Rights of the Child a reality.

But that was not all. Talat Bey was well aware that legal instruments, however important, are a means and not an end. The Convention needed to be translated into action if it was to have an impact on the lives of each and every child - in Turkey and beyond.

That meant commitment and hard work, and once more, Talat Bey showed the way. Despite his distinguished career as a writer, government minister and academic, he dedicated more and more of his life to the child rights cause.

In Turkey UNICEF remains an institution because of his work and the efforts he mobilised as President of the Turkish National Committee. He has touched the lives of countless girls and boys. Turkish children have seen continued dramatic improvements in young child survival and health. The participation of children in education - especially girls, who were lagging behind – has increased. Child rights have been inscribed into the Constitution and the Child Protection Law, and new approaches have been adopted for children on the street and children forced into crime.

For Talat Bey, there was always more to be done to maintain the commitment to child rights in Turkey and around the world. That is why he continued to put his enormous prestige at the service of UNICEF, and to support the whole UNICEF team with his endless wisdom and advice.

Just a few days before his sudden departure, Talat Bey was with us yet again, as we welcomed our guests to a celebration of the 25th anniversary of the Convention. Among them were children and grown-ups of all ages and many nationalities. Talat Bey welcomed all of them with a warm smile and genuinely enjoyed the interaction with the children. Just a small demonstration that he had dedicated his life to the strengthening of the public good, and especially to the ones who need it the most: the children of the world.

Sevgili hocama Allah'tan rahmet diliyorum. Nur içinde yatsın. Onu son kez, Uluslararası Ankara Film Festivali'nin açılış töreninde görmüştüm. Şık, mağrur ve gözlerinin içi pırıl pırıldı. Çok yönlü, saygın ve örnek bir insanı, bir değerimizi kaybettik. Tüm Türkiye'nin başı sağ olsun.

Sevgili Talat Hocam,
Biz sizinle servis arkadaşıydık. Sabahları Merkez Kampüs ringine aynı saatte aynı duraktan biner, o birkaç dakikalık yolculuk süresinde sohbet ederdik. Bu sohbetler sırasında sizden çok şey öğrendim, zerafetinize, derin bilginize, keskin zekanıza, tükenmeyen enerjinize, çalışma azminize hayran kaldım, kendi kendine İngilizce öğrenmeye çalışan servis şoförü Hasan Beyle her sabah birkaç cümle İngilizce konuşmanıza şahit oldum.
Sevgili Hocam, sizi, o güzel sohbetlerinizi, hiç unutmayacağım, sizi çok özleyeceğim. Hepimizin başı sağ olsun.

Değerli Talat Sait Halman, çalıştığım kurumda Bilkent Senfoni Orkestrasına eşlik ettiğiniz o gün, eminim ki bütün öğrencilerin, öğretmenlerin ve velilerin sevgisini bir kez daha kazanmıştınız.
Mekanınız cennet, yolunuz aydınlık olsun.

Kültürel evrenimizin en parlak yıldızlarından biriydi...ışığı sönmeyecek...

Talât Hocayla otuz yıl önce tanıştık. Son on yılda sürekli işbirliği yaptık, son altı yıl birlikte çalıştık. Onunla çalışmak başlı başına bir mutluluktu, doyumsuz bir zevkti. Bu zarif insandan, bu görmüş geçirmiş bilgeden, bu “dünya kültür belleği”nden pek çok şey öğrendim.

Batıʼda ve Doğuʼda gerçek tolerans nedir, ülkemizde pek çok kişi ondan öğrenmiştir, kitaplarından, konuşmalarından derslerinden. Mevlânâ ile Yunus Emre ile uğraşması, gerçek toleransın ne olduğunu herkese daha iyi öğretebilmek içindi.

Alçakgönüllülüğün ne olduğunu çok kişi ondan öğrenmiştir. Devlet yönetiminde ve akademik kurumlarda en yüksek düzeyde görev yapmış olması, sanki onun alçakgönüllülüğünü daha da artırmıştı. Kimseyi hor görmezdi, hakir görmezdi, kimseye hakaret edemezdi. “Kibar öfke”sini bile kolay kolay açığa vurmazdı! Aile üyelerinden ve en yakın arkadaşlarından başka hiç kimseye “sen” dediğini duymadım.

Alçakgönüllüydü, ama onu gururlandıran şeyler de vardı: Atatürkʼe sadakatle hizmet etmiş bir askerin çocuğu olmak. Babası Amiral Sait Halmanʼı anlatırken her seferinde gözleri parlardı, heyecanını gizleyemezdi. Her 30 Ağustos, her 29 Ekim yaklaştığında “İstiklal madalyalarımızı takıp çıkıp gezelim” diye konuşurduk, bir türlü yapamadık.

Türkiye Cumhuriyetiʼne ilk kez bir Kültür Bakanı olarak hizmet etmiş olmak, Kültür Bakanlığını kurmuş olmak da haklı bir gurur vesilesiydi Talât Hocaʼnın, Bilkentʼte Türk Edebiyatı Bölümünü kurmuş olmak da!

Sorunların çözümünde görüşlerimiz her zaman değilse de çoğu zaman birleşti. Hiç kavga etmedik, birbirinizi hiç üzmedik. Hep uygarca anlaştık, aklın “bin” yolundan birini seçerek çözüm ürettik, uyum içinde çalıştık.

Önümüzdeki yıl, 1915, Tevfik Fikretʼin ölümünün yüzüncü yılı. Talât Hocayla Tevfik Fikret sempozyumu düzenleyecektik. Yeryüzünü vatanʼı, insanlığı milletʼi kabul eden evrensel şairimiz Tevfik Fikret için bir sempozyum. Talât Hoca heyecanlıydı. Hem Türk olmanın, hem de yeryüzünü vatan, insanlığı millet kabul etmenin ne demek olduğunu ondan daha iyi, ömrünün neredeyse yarısını yurtdışında geçirmiş birisinden daha iyi kim kavrayabilir? Amerikaʼda Fikretʼin oğlunu bulup tanışmış, onunla konuşmuş tek kişi Talât Hocaʼydı. Hoşgörüsüyle onu da kucaklamıştı.

Herkese karşı anlayışlıydı. Kendi düşüncesinden, kişiliğinden ödün vermeden başkasının düşüncesine, inancına saygılı olmak. Tolerans, özgür düşünce…

Türkiyeʼnin aydınlık günlere çıkacağı inancını hiç yitirmedi.

Türk hümanizmasının sütunlarından biri olarak kalacaktır Talât Halman. Yıkılmadan kalacaktır.

Profesör Talât Halman, bizim Talât Hocamızdı.
Talât Hoca, evrensel değerleri özümsemiş bir kültür ve edebiyat insanıydı.
Talât Hoca, evrensel değerleri özümsemiş bir bilim insanı, bir yöneticiydi.
Bilkent Üniversitesi Türk edebiyatı bölümü, onun Türk edebiyatına ve kültürüne yaptığı son büyük hizmetlerden biridir.
Türkiye’de Türk edebiyatını, edebiyatbilim açısından inceleme çığırını açtı. Türk edebiyatını çağdaş bilimsel ölçütlerle araştırma, ona, yepyeni bakış açıları ile anlama ve yorumlama soluğu getirdi.
Türk edebiyat tarihi kitaplarının geleneksel kalıplarını kırdı. Geleneksel bakışaçıları ve yöntemlerle dogmalaşan Türk edebiyatı araştırmalarına, evrensel edebiyatlarla boy ölçüşecek araştırma genişliği kazandırdı. Türk edebiyatına geçmişten günümüze bir bütün olarak baktı.
Bunu kendine özgü olan iddialı bir programla gerçekleştirdi.
Beni burada ders vermeye davet etti ve Almanya Türkoloji ekolündeki birikimimi Türkiye’deki gençlere aktarma olanağı verdi.
Türkiye’de Batılı bilimsellik ölçütleri içinde çalışma, Türk edebiyatı alanında özgün çalışmalar yapma, özgün sentezler ortaya koyma fırsatı verdi.
Bölüm çalışmalarında özgürce düşünme ve tartışma olanağı verdi.
11 yıl içinde var olan saygım ve hayranlığım artarak büyüdü. Onun başkanlığında bilimsel ve sanatsal etkinliklerle dolu, şiir gibi bir 11 yıl yaşadım. Onunla çalışmak Türk edebiyatı için bir heyecandı.
Minnnettarım. Önünde saygıyla eğiliyorum.
Sevgili Talât Hocam, bu gün meslektaşlarımızla birlikte öğle yemeği yiyecektik. Yeni projelerimizi konuşacaktık.... Bu TÖREN programımızda hiç yoktu!
Adınız gibi aydınlık içinde olun !
Nuran Tezcan

Âh mine'l-mevt!
Sevgili Büyüğüm Talât Sait Halman'ı yitirmek bende, daha evvel yitirdiğim aile bireyleri, yakın bir dost ve yeri dolamayacak bir bilim, kültür ve sanat insanını yitirdiğimde hissettiklerimi yaşattı. O benim için, aramızdaki yaş farkını bir kenara atarak "dost"luk kapısı açmış bir büyüktü, rahmetli Albay Ferda Anaoğul'dan aileye ve şahsına ilişkin hatıralarını dinlediğim çok yakınımda biriydi, rahmetli Metin And dolayısıyla çok anlamlı bir üçlü ilişkinin ikinci ayağı idi (ne yazık ki yalnız kaldım), YKY'deki görevim nedeniyle haberleştiğim ve ortak birkaç projede hizmetinde olmak şerefine ulaştığım bir sanatkârdı ve en önemlisi "evlat acısı" gibi bir ortaklığın yalnız ikimizi ilgilendiren acılı anlarına tanıklık eden bir teselli kaynağı idi.
Yakınlarına, çalışma arkadaşlarına ve onu sevenlere taziyelerimi bildiririm.
Allah rahmet eylesin, nur içinde uyusun...
Sabri Koz

May I express my deep sadness at the passing of Talat Hocamiz. I was one of his students at Princeton in the 1960s, and learned both Turkish and an appreciation of Turkish civilization from a master. He changed my life. Nur icinde yatsin.

Böyle bir Değeri kaybettiğimizden dolayı çok üzüntülüyüz. Mekanı cennet olsun.

Talât Sait Halman hocamın ismini ilk kez çocukken bir gençlik kitabının arka kapağında gördüm. 10 yıl sonra Bilkent Üniversitesi'nde İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünde öğrenim görmeye başladığımda büyük bir şahsiyetle tanışmanın heyecanı içerisindeydim. Bölümden arkadaşlarımla Talât Hocamızın konuşmalarını dinlemek en heyecan verici anılarımızdan. Yine yaptığı bu konuşmalara bambaşka bir merakım vardı. Onca meşguliyetinin arasında bana kariyerimle ilgili yardımları ve değerli tavsiyeleri oldu. Benim için kitaplarını imzalaması da en güzel hatıralarım arasındadır. "Kader kısa kesse bile iyi insanın sevgisini/ O sevginin izleri sürer gider insanlarda/ Bir canın titreşimleri gibi." çeviri: Talât Sait Halman, Eski Uygarlıkların Şiirleri kitabından

Talat Hocamı ilk defa, mezunu olduğum Bilkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü'nde kutladığımız öğretmenler günü konuşmasında dinlemiş ve çok etkilenmiştim..Öğretmen yetiştirirken aklımdan hiç çıkmayan sözü "Aklın yolu bindir, binlercedir..",i haftasonunda davetli konuşmacı olarak katıldığım, "5. Temel Eğitim"konferansında Türkiye'nin birçok yerinden gelen eğitimcilerle paylaşma fırsatım oldu. Salonda derin bir sessizlik, şaşkınlık ve üzüntü, yerini bitmek bilmeyen bir alkışlamaya bıraktı. Hocamın ne kadar sayıldığını ve sevildiğini tekrar görme fırsatım oldu.

Hocam bedenen aramızdan ayrılsanız da, fikirlerinizle her zaman yanımızda olacaksınız. Işıklar içinde uyuyun.

ben Bilkent üniversitesi uluslararası ilişkiler bölümünde okuyorum. Talat hocanın öldüğünü bu gün öğrendim. çok üzüldüm. çok değerli şairimizi kaybettik. ailesine baş sağlığı diliyorum. hepimizin başı sağ olsun.

Talat Hoca'yı tanımaktan ne kadar şanslıysam onu erken kaybettiğim için de o kadar şanssızım! iki sene, böyle büyük bir insanı tanımak için çok kısa bir süre oldu. Ona olan sevgi ve saygım hiç azalmayacak.

Bölümümüzün konferanslarında engin bilgisi ve canlı, nükteli sunumlarıyla her zaman baş köşede olan değerli Talât Hocanın vefatından derin bir üzüntü duydum. ShakesYear 450 Konferansı'nda sunmuş olduğu, kitap içinde yayımlanan çalışmasını, kitap henüz yayımlandığından, kendine takdim edememiş olmaktan da ayrıca üzüntü duymaktayım. Dostlarının, meslektaşlarının, öğrencilerinin onun kişiliği ve çalışmaları hakkında yazdıkları onca güzel ifade, bir ömre yayılan titiz çalışmanın, insana saygının emekle kazanılmış olduğunun göstergesi. Sayın Hocam, çalışmalarınız, yayınlarınız ve yetiştirdiğiniz öğrencilerle bilim dünyasında yaşamaya devam ederken nezaketiniz ve güleç yüzünüzle gönlümüzdeki yeriniz baki kalacak. Huzur içinde uyuyun.